Rozmieszczenie, budowa i zasady działania psg

[Maxell]

Posiadając wędzarnię, piec chlebowy, czy też użytkując grilla, warto mieć "pod ręką" sprzęt, którym będziemy mogli w razie potrzeby ugasić pożar w zarodku. Nie zaszkodzi także przypomnieć sobie zasady użycia tego sprzętu, gdyż jak pokazuje życie, nie jest to wcale takie rozpowszechnione, choć bardzo proste.

Mam nadzieję, że ta garść podstawowych informacji na coś się Państwu przyda (oby jak najrzadziej).

 

Rozmieszczenie, budowa oraz zasady obsługi podręcznego sprzętu gaśniczego.

 

Do prowadzenia skutecznej działalności w zapobieganiu pożarom i ich zwalczaniu niezbędne jest posiadanie wiedzy o procesie spalania, gdyż tylko ona pozwala na wszechstronną ocenę elementów, jakie składają się na szeroko rozumiane zjawisko pożaru.

Ogólnie rzecz biorąc, spalanie się czegokolwiek jest procesem chemicznym, w czasie którego zachodzi łączenie się materiału palnego z utleniaczem (najczęściej tlenem), podczas którego wydziela się światło, ciepło i inne produkty spalania. Aby powstał, a następnie rozwijał się proces spalania konieczne jest istnienie w odpowiedniej proporcji substancji palnej, utleniacza i źródła zapalenia (bodźca energetycznego). Wynika z tego jednoznacznie, że do przerwania istniejącego już procesu spalania konieczna jest zmiana proporcji składników procesu tj.:

1) usunięcie materiału palnego lub uczynienie go ( w różny sposób) niepalnym w lokalnie występujących warunkach,

2) eliminowanie bodźca termicznego podtrzymującego proces spalania (np. chłodzenie układu palnego),

3) odcięcie dostępu utleniacza do miejsca pożaru.

Wymienione wyżej czynności stanowią istotę techniki gaszenia pożarów, przy czym podręczny sprzęt gaśniczy spełnia w tej technice rolę zasadniczą w sytuacjach, kiedy istnieje możliwość ugaszenia pożarów w zarodku, tj. w pierwszej fazie jego trwania.

Funkcja podręcznego sprzętu gaśniczego polega bądź to na działaniu jednostkowym tj. na chłodzeniu materiału palnego, bądź na odcięciu od niego dostępu tlenu, albo oba te mechanizmy występują jednocześnie.

 

1 .ROZMIESZCZENIE PODRĘCZNEGO SPRZĘTU GAŚNICZEGO.

 

Przy rozmieszczaniu podręcznego sprzętu gaśniczego w obiekcie należy

kierować się następującymi zasadami :

 sprzęt powinien być umieszczony w miejscach łatwo dostępnych i widocznych, przy wejściach i klatkach schodowych, przy przejściach i korytarzach, przy wyjściach na zewnątrz pomieszczeń,

 oznakowanie miejsc usytuowania sprzętu powinno być zgodne z polskimi normami -PN-92/N-01256/01 Znaki bezpieczeństwa. Ochrona przeciwpożarowa,

 do sprzętu winien być zapewniony dostęp o szerokości minimum 1 m,

 sprzęt należy umieszczać w miejscach nie narażonych na uszkodzenie mechaniczne oraz działanie źródeł ciepła (piece, grzejniki, słońce),

 długość dojścia do sprzętu nie powinna być większa niż 30 m.

 w pobliżu urządzeń elektrycznych powinny znajdować się gaśnice przeznaczone do gaszenia takich urządzeń.

 

 

2. BUDOWA I ZASADY OBSŁUGI PODRĘCZNEGO SPRZĘTU GAŚNICZEGO.

 

Stosując podręczny sprzęt gaśniczy należy pamiętać o symbolach umieszczanych na gaśnicach, które decydują o możliwości zastosowania sprzętu w konkretnej sytuacji. Ze względu na rodzaj palącego się materiału stosowane są następujące oznaczenia:

• grupa A - pożary ciał stałych żarzących się (np. drewno, papier, tkaniny) - gaśnice płynowe, proszkowe,

• grupa B - pożary cieczy oraz ciał stałych topiących się w procesie palenia (np. benzyna, alkohole, oleje, tłuszcze, lakiery) - zamiennie gaśnice płynowe, śniegowe, proszkowe,

• grupa C - pożary gazów palnych oraz chemikaliów (np. propan, acetylen, gaz ziemny) - zamiennie gaśnice proszkowe, śniegowe,

• grupa D – pożary metali

• grupa F – pożary tłuszczów i olejów w urządzeniach kuchennych.

 

Właściciel, zarządca lub użytkownik budynku, obiektu lub terenu, zapewniając jego ochronę ppoż., obowiązany jest wyposażyć budynek, obiekt lub teren w sprzęt pożarniczy i środki gaśnicze oraz zapewnić konserwację i naprawę sprzętu zgodnie z zasadami i wymaganiami gwarantującymi ich sprawne i niezawodne funkcjonowanie.

Podręczny sprzęt gaśniczy i agregaty powinien być poddawany badaniom technicznym i czynnościom konserwacyjnym - przeglądom przez punkty serwisowe upoważnione do tego przez producenta (posiadające autoryzację) i w terminach przez niego określonych.

Urządzenia przeciwpożarowe oraz gaśnice przenośne i przewoźne, zwane dalej „gaśnicami”, powinny być poddawane przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym, zgodnie z zasadami i w sposób określony w Polskich Normach dotyczących urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic, w dokumentacji techniczno-ruchowej oraz w instrukcjach obsługi, opracowanych przez ich producentów.

Przeglądu stanu technicznego i konserwacji w/w sprzętu nie może dokonywać osoba nie posiadająca zgody producenta - autoryzacji, a posiadająca tylko ukończony kurs w zakresie konserwatora podręcznego sprzętu gaśniczego i agregatów.

Obowiązkiem producenta, importera lub dystrybutora jest dopuszczenie do obrotu i stosowania podręcznego sprzętu gaśniczego i agregatów posiadającego certyfikat zgodności wydany przez jednostkę certyfikującą - Centrum Naukowo - Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej.

Obowiązkiem producenta lub dystrybutora jest umieszczanie na gaśnicach i agregatach etykiety w języku polskim zawierającej niżej wymienione dane:

 numer certyfikatu zamieszczony razem z datą produkcji,

 nazwa producenta lub dystrybutora i jego adres gwarancji.

Obowiązkiem serwisu uprawnionego przez producenta do przeprowadzenia przeglądu stanu technicznego i konserwacyjnego podręcznego sprzętu gaśniczego i agregatów jest umieszczenie etykiety samoprzylepnej lub zastosowanie innej formy celem zawarcia niżej wymienionych danych:

 nazwy autoryzowanego serwisu,

 imienia i nazwiska konserwatora,

 datę przeprowadzonego przeglądu,

 datę następnego przeglądu.

Według danych polskich producentów gaśnic i agregatów sprzęt ten w zależności od typu poddawany jest przeglądom co 6 miesięcy lub co rok.

Na gaśnice halonowe nie wydaje się obecnie certyfikatu zgodności, a będące w użytku nie powinny być niszczone aż do chwili ukazania się odpowiednich przepisów resortu ochrony środowiska regulujących sposób wycofywania halonów z użytku.

Gaśnice pianowe na pianę chemiczną (odwracane przed użyciem dnem do góry) nie spełniają wymagań PN-92/M-51079 obowiązującej od 1 lipca 1993 roku, a wyprodukowane do tego okresu gaśnice mogą być stosowane do chwili całkowitego zużycia, przy stosowaniu odpowiednich zabiegów konserwacyjnych. Niemniej jednak ze względu na przestarzałą konstrukcję oraz niemożność zatrzymania wypływu środka gaśniczego po użyciu gaśnicy, powinny zostać zastąpione innymi gaśnicami.

Zgodnie z PN-92/M-51079 gaśnice śniegowe z zaworem pokrętnym i pomalowane na kolor srebrny mogą być stosowane do momentu wygaśnięcia legalizacji zbiornika, dokonywanej przez Urząd Dozoru Technicznego.

Modernizacja gaśnic śniegowych „starego typu” pomalowanych na kolor srebrny z zaworem pokrętnym może być dokonywana jedynie przez producentów posiadających atest Centrum Naukowo - Badawczego Ochrony Przeciwpożarowej (CNBOP) lub firmy pisemnie przez nie upoważnione.

Węże stanowiące wyposażenie hydrantów wewnętrznych powinny być raz na 5 lat poddawane próbie ciśnieniowej na maksymalne ciśnienie robocze, zgodnie z Polską Normą dotyczącą konserwacji hydrantów wewnętrznych.

Gaśnice proszkowe i śniegowe (o pojemności powyżej 5 kg środka gaśniczego) podlegają badaniom zwyczajnym przeprowadzanym co pięć lat przez dozór techniczny, natomiast gaśnice pianowe bez wykładzin antykorozyjnych - co trzy lata, a z wykładziną antykorozyjną - co pięć lat. Powinno to być uwidocznione na etykiecie gaśnicy z numerem inspektora UDT według przykładowego wzoru.

 

 

Do podręcznego sprzętu gaśniczego zaliczamy:

 

a) hydronetki wodno-pianowe,

b) gaśnice i agregaty gaśnicze ,

 pianowe,

 płynowe,

 śniegowe,

 proszkowe,

c) koce gaśnicze,

Ponadto do gaszenia pożarów w zarodku należy stosować hydranty wewnętrzne

 

Hydronetki wodno-pianowe:

 

Hydronetki są urządzeniami gaśniczymi składającymi się ze zbiornika na wodę lub wodny roztwór środka pianotwórczego, wykonanego z metalu bądź tworzywa sztucznego oraz pompki ręcznej umożliwiającej podawanie na krótkie odległości (ok.3m) wody lub piany. Ze względu na utrudnienia w ich obsłudze (konieczność pompowania) oraz ubytki wody na skutek nieszczelności zamknięcia zbiornika, są one wycofywane z eksploatacji.

Aby uruchomić hydronetkę, należy:

 ustawić ją na ziemi w odległości 3-5m od źródła ognia,

 włożyć stopę w wycięcie kołnierza w podstawie,

 prawą ręką płynnie, na cały skok, poruszać tłokiem pompki,

 w lewą rękę ująć wąż przy prądownicy i skierować strumień wody na ogień.

Hydronetkę podobnie jak hydranty wewnętrzne należy stosować w przypadku pożarów grupy A, czyli ciał stałych żarzących się.

Użycie hydronetki do gaszenia urządzeń znajdujących się pod napięciem elektrycznym grozi porażeniem i jest zabronione.

 

Gaśnice płynowe:

 

 

2. Typu: GW-9Z - z wewnętrznym ładunkiem zasilającym i dozowaniem płynu przez prądownicę płynową.

Uruchomienie gaśnicy płynowej polega na:

 podejściu z gaśnicą w pobliże źródła ognia,

 uruchomienia zaworu gaśnicy,

 skierowaniu strumienia płynu gaśniczego na ogień,

Ze względu na niebezpieczeństwo porażenia nie należy ich stosować do gaszenia urządzeń znajdujących się pod napięciem elektrycznym.

Jeden raz na pół roku gaśnica ta powinna być sprawdzana przez osoby do tego upoważnione..

 

 

Gaśnice śniegowe: (GS)

 

 

Działanie gaśnicze dwutlenku węgla, głównego składnika gaśnic śniegowych, polega na schłodzeniu palących się materiałów oraz odcięciu dopływu tlenu. Gaśnica śniegowa składa się ze stalowej butli zakończonej od dołu stopką od góry zaś zaworem. Do zaworu podłączony jest odcinek wysokociśnieniowego węża zakończony dyszą wylotową z uchwytem (drewno lub bakelit).

Wewnątrz gaśnicy znajduje się skroplony dwutlenek węgla, pod dużym (ok.100 atm.) ciśnieniem w ilości od 2 do 6 kG. Na skutek odkręcenia zaworu następuje rozprężenie i wyrzucenie dwutlenku przez dyszę w postaci płynnej, który następnie sublimuje. Wydobywający się z tej gaśnicy środek gaśniczy ma temp.ok.-78 o C.

 

Niedopuszczalne jest kierowanie strumienia CO2 na organizmy żywe.

Uruchomienie gaśnicy śniegowej polega na:

 podejściu z gaśnicą w pobliże źródła ognia,

 odkręceniu prawą ręką zaworu wrzecionowego lub przyciśnięciu dźwigni (przepisy unijne nakazują stosowanie zaworów szybkootwieralnych),

 chwyceniu lewa ręką za izolujący uchwyt przy dyszy wylotowej,

 skierowaniu strumienia dwutlenku węgla na źródło ognia.

Gaśnica ta przeznaczona jest do gaszenia pożarów grup BCE.

Przegląd zgodnie z zaleceniami producenta, nie rzadziej jednak niż raz w roku.

 

Gaśnice proszkowe (GP):

 

http://images10.fotosik.pl/3144/9aa9fd774366906fmed.jpg

 

Gaśnice proszkowe cechuje wysoka skuteczność gaśnicza, opierająca się przede wszystkim na działaniu inhibitującym proszków. Poza tym proszki ograniczają dostęp tlenu do strefy spalania i wyrzucona pod dużym ciśnieniem chmura proszku powoduje zdmuchnięcie płomieni.

Uruchomienie gaśnic GP-2X i GP-3X polega na:

 podejściu w pobliże źródła ognia,

 wyjęciu zawleczki,

 naciśnięciu dźwigni i skierowaniu wydobywającego się proszku na źródło ognia.

Uruchomienie gaśnic GP-6Z i GP-12Z polega na:

 podejściu do źródła ognia,

 wbiciu ręką zbijaka lub naciśnięciu dźwigni znajdującej się na gaśnicy (nie wolno odwracać gaśnicy do góry dnem),

 naciśnięciu po ok.2s dźwigni stanowiącej zakończenie gumowego węża,

 skierowaniu strumienia proszku na źródło ognia.

Gaśnice te w zależności od rodzaju użytego proszku mogą służyć do zwalczania wszystkich grup pożarów. Informacja o tym do czego służy konkretna gaśnica powinna być umieszczona na obudowie.

Są to gaśnice jednorazowego użytku i po każdym użyciu powinny zostać oddane do specjalistycznego zakładu w celu ponownego napełnienia.

Przegląd gaśnic należy wykonywać zgodnie z instrukcją producenta, nie rzadziej jednak niż raz w roku.

 

http://images10.fotosik.pl/3144/e3144be626f9b95cmed.jpg

 

Koce gaśnicze:

 

Koce gaśnicze przeznaczone są do gaszenia ognia w jego stadium początkowym, stanowiącym zarzewie pożaru. Działanie gaśnicze polega na izolowaniu źródła ognia od dostępu tlenu. Szczególnie przydatne bywają do gaszenia palącego się na człowieku ubrania.

Koc gaśniczy może być wykonany z tkaniny azbestowej (wycofywane z uwagi na szkodliwość azbestu) lub włókniny szklanej, uszczelnionej przez zaimpregnowanie wodnym roztworem chlorku amonowego z ciałami wiążącymi.

Aby użyć koca gaśniczego należy:

 chwycić za zwisające uchwyty i silnym pociągnięciem wyszarpnąć koc z zaplombowanego futerału,

 podbiec z kocem do ognia,

 rozwinąć koc przez strzepnięcie,

 narzucić koc na płonący przedmiot i otulić go przydeptując brzegi koca.

 

http://images10.fotosik.pl/3144/66c6b57910d3d17bmed.jpg

http://images10.fotosik.pl/3144/3483eee238246e97med.jpg

 

Do zabezpieczenia przeciwpożarowego dużych powierzchni, na których znajdują się znaczne ilości materiałów palnych (duża gęstość obciążenia ogniowego), stosuje się agregaty gaśnicze. Występują one w trzech rodzajach:

• agregaty pianowe,

• agregaty śniegowe,

• agregaty proszkowe.

Są to butle (jedna lub kilka) o dużej pojemności, zawierające od 20 do ponad 100 kG środka gaśniczego. Z uwagi na masę zestawu jest on umieszczany na specjalnym wózku ręcznym 2-kołowym, a w przypadku większych rozmiarów - na 4-kołowym. Zasady działania są takie same jak przy gaśnicach, z wyjątkiem agregatów pianowych, w których wytwarzana piana jest pianą mechaniczną, a czynnikiem napędowym jest sprężone powietrze, przy czym zbiornik wypełniony jest wodnym roztworem środka pianotwórczego.

Nie zawsze i nie w każdej sytuacji możliwe jest zastosowanie profesjonalnego sprzętu gaśniczego jak gaśnice, natomiast przy niewielkich ogniskach ognia (zapaleniach) jak np. kosz na śmieci, wyłącznik elektryczny, firanka, itp. możliwe jest ich ugaszenie przy zastosowaniu środków nietypowych i będących „pod ręką”. Warunkiem jest opanowanie i nie poddanie się ewentualnej panice, a przede wszystkim szybka reakcja na powstałe zdarzenie. Przykładowo: wylanie w porę szklanki wody do palącego się kosza na śmieci, wyłączenie napięcia i przytłumienie palącego się wyłącznika lub przewodu, zerwanie i zadeptanie palącej się firany lub zasłony, itp. zlikwiduje powstające zagrożenie pożarem i w sposób zdecydowany ograniczy ewentualne straty.

 

Radzę w wolnej chwili, zapoznać się z poniższymi przepisami (szczególnie tymi oznaczonymi wytłuszczonym drukiem):

 

1. Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r o ochronie przeciwpożarowej. (Dz.U.z 1991r Nr 81, poz.350; zm.:Dz.U. z 1994r Nr 27, poz. 96, Nr 89, poz.414, Dz.U. z 1996 r. Nr 106, poz. 496 oraz Dz.U. z 1997 r. Nr 111, poz. 725, tekst jednolity Dz.U. z 2009 r., Nr 12, poz. 12 z późn. zm.)

2. Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r o Państwowej Straży Pożarnej. (Dz.U.nr 88 z 1991r, poz.400;zm.:Dz.U. z 1992r nr 21, poz.86, nr 54, poz.254, z 1994 r. nr 53, poz.214, z 1995 r. nr 4, poz. 17, nr 34, poz. 163, Dz.U. z 2009r. Nr 12, poz. 12 z póź. zm.)

3. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r.Prawo budowlane. (Dz.U.z 1994 r. nr 89, poz.414) tekst jednolity stanowiący załącznik do obwieszczenia marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 21 listopada 2003 r. ogłoszonego w Dz.U. Nr 207 z 5 grudnia 2003 r., poz. 2016.

4. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 07 czerwca 2010 r w sprawie ochrony ppoż. budynków, innych obiektów budowlanych i terenów. (Dz.U. z 2010r., nr 109, poz.719)

5. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. (Dz.U.z 2002 r., nr 75, poz. 690)

6. Rozporządzenie Ministrów Energetyki i Energii Atomowej oraz Administracji Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dn.17 maja 1980 r. sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać urządzenia elektroenergetyczne w pomieszczeniach i przestrzeniach zewnętrznych, zagrożonych pożarem. (Dz.U.z 1980 r., nr 13, poz.43).

7. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 16 czerwca 2003 roku w sprawie szczegółowych zasad przeciwpożarowego zaopatrzenia wodnego oraz dróg pożarowych. (Dz.U.z 2003 r., nr 121, poz. 1139).

8. Zarządzenie Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 17 lipca 1987 r. w sprawie szczegółowych zasad eksploatacji sieci elektroenergetycznych.(Monitor Polski z 1987 r. Nr 25, poz. 200).

9 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie szczegółowych zasad szkolenia w dziedzinie bhp (Dz.U. z 1996 r. Nr 62, poz. 285)

10. PN-86/E-05003/01 Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Wymagania ogólne.

11. PN-86/E-05003/02 Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Ochrona podstawowa.

12. PN-75/M-51000 Sprzęt pożarniczy. Podział i nazwy.

13. PN-92/N-01256/01 Znaki bezpieczeństwa. Ochrona przeciwpożarowa.

14. PN-92/N-01256/02 Znaki bezpieczeństwa. Ewakuacja.

15. PN-N-01256/04 Znaki bezpieczeństwa. Techniczne środki zabezpieczeń.

16. PN-65/M-51520 Pożarnicze tablice informacyjne.

17. PN-97/B-02864 Przeciwpożarowe zaopatrzenie wodne. Zasady obliczania zaopatrzenia na wodę do celów przeciwpożarowych do zewnętrznego gaszenia pożarów.

18. PN-97/B-02865 Przeciwpożarowe zaopatrzenie wodne. Instalacja wodociągowa przeciwpożarowa.