Terminologia stosowana w przemyśle mięsnym w odniesieniu do zwierząt rzeźnych

[Maxell]

Terminologia stosowana w przemyśle mięsnym w odniesieniu do zwierząt rzeźnych:

 

Trzoda chlewna:

 

Podział ze względu na przeznaczenie:

 

Świnie rzeźne białe są to świnie wszystkich typów z wyjąt­kiem świń bekonowych.

Świnie szynkowe są to świnie białe typu mięsnego, z których szynki i łopatki nadają się do produkcji szynek w puszkach.

Świnie bekonowe są to świnie specjalnych ras białych, dobrze umięśnione, o określonym wieku i masie.

 

Podział ze względu na wiek i masę:

 

 

Prosięta są to osobniki obojga płci o masie do 25 kg.

Warchlaki są to osobniki bez względu na płeć o masie od 25 do 80 kg.

Świnie dorosłe osobniki bez względu na płeć, o masie przekra­czającej 80 kg.

 

Podział z punktu widzenia płci zwierzęcia:

 

Loszka (maciorka) — młoda samica, która jeszcze nie miała potomstwa, co rozpoznaje się po niewyciągniętych sutkach.

Locha (maciora) pierwiastka — samica, która dała jeden miot prosiąt.

Locha (maciora) wieloródka — samica, która dała dwa lub więcej miotów prosiąt.

Wieprz — osobnik płci męskiej, kastrowany jeszcze przed osiągnięciem dojrzałości płciowej: sylwetka zbliżona do pokroju loszek, brak jąder.

Knur — osobnik płci męskiej niekastrowany. Cechy rozpo­znawcze: obecność jąder w mosznie, rozwinięte tarcze łopatkowe (duże zgrubienie skóry) rozbudowany przód ciała i duże kły.

Późny kastrat — osobnik płci męskiej, wykastrowany po osiągnięciu dojrzałości płciowej, a uprzednio używany do rozpło­du; cechy rozpoznawcze; dwie duże blizny na mosznie, biegnące równolegle do linii krocza, tarcze łopatkowe mogą być mniejsze i cieńsze lub grubsze i twardsze, zależnie od okresu, jaki upłynął od czasu kastracji, albo okresu używania knura do rozpłodu; bu­dowa samcza i ewentualnie wystające kły; późne kastraty, które nie mają wygojonych blizn pokastracyjnych traktuje się w sku­pie jako knury.

Wnęter — osobnik płci męskiej, u którego jedno lub obydwa jądra pozostały w jamie brzusznej; cechy rozpoznawcze: wspina­nie się na inne sztuki, rozwinięte tarcze łopatkowe, samcza budo­wa i ewentualnie duże kły.

 

Bydło rogate:

 

Podział ze względu na wiek i masę:

 

Cielęta rzeźne — osobniki bydła rogatego dużego obu płci, w wieku od 10 do 21 dni, karmione mlekiem; u cielaka (w odróż­nieniu od żarłaków) sierść jest cienka, przylegająca do skóry, błyszcząca i z połyskiem; żołądek nierozepchany, stąd brzuch podciągnięty; skóra trudna do odciągnięcia od tułowia, jędrna i ścisła.

Młodzież (żarłaki i bukaty) — osobniki bydła dużego obu płci, o masie sztuk żywych: w czasie skupu od producenta do 200 kg, a przy odbiorze przez ZMs — do 186 kg; z pokarmu mlecznego przeszły na pokarm roślinny.

Jałówki rzeźne — osobniki bydła dużego płci żeńskiej, które jeszcze się nie cieliły, co rozpoznaje się po nierozwiniętych wy­mionach; jałówka porzutka może mieć jedno zagłębienie (pier­ścień) na rogach; masa jak przy młodzieży.

Byczki rzeźne — osobniki bydła dużego płci męskiej, o masie w czasie skupu od producenta 200—300 kg, przy odbiorze przez ZMs — 186—280 kg.

Wolce rzeźne — osobniki bydła dużego płci męskiej, kastro­wane przed osiągnięciem dojrzałości płciowej i użyciem do roz­płodu, nie używane do pracy, o masie w czasie skupu od produ­centa powyżej 200 kg, przy odbiorze przez ZMs — powyżej 186 kg; cechy rozpoznawcze: mały worek mosznowy, brak obtarć od uprzęży na skórze karku i piersi. Aktualnie nie spotykane – podano z uwagi na nazewnictwo.

Krowy rzeźne — osobniki bydła dużego płci żeńskiej, które wydały już potomstwo; cechy rozpoznawcze: rozwinięte wymiona oraz tzw. pierścienie, tj. obrączkowe zwężenia na pochwach rogo­wych.

Buhaje rzeźne — osobniki bydła dużego płci męskiej, o masie w czasie skupu od producenta powyżej 300 kg, przy odbiorze przez ZMs — powyżej 280 kg; buhaje rozpoznaje się po wypeł­nionym worku mosznowym oraz samczej budowie.

Woły rzeźne — osobniki bydła dużego płci męskiej, wykastro­wane i używane jako siła pociągowa; woły rozpoznaje się po wor­ku mosznowym i charakterystycznych bliznach od uprzęży (otar­cia skóry na karku i piersi). Aktualnie nie spotykane – podano z uwagi na nazewnictwo.

Byczki i buhaje poddane kastracji zalicza się do grupy klasy­fikacyjnej wolców i wołów dopiero wtedy, gdy od dnia kastracji do dnia dostarczenia do punktu skupu upłynęło więcej niż 3 mie­siące, co można ustalić w oparciu o pisemne orzeczenie o kastra­cji wydane przez lekarza weterynarii.

 

Owce i kozy:

 

Jagnięta rzeźne są to osobniki obu płci owiec w wieku poni­żej 1 roku życia.

Skopy rzeźne — osobniki płci męskiej wykastrowane. Sko­py po kastracji krwawej nie mają w worku mosznowym jąder, a na worku — blizny; po kastracji bezkrwawej skopy mają w worku mosznowym jądra zniekształcone, o minimalnej wielkości.

Owce maciorki — samice owiec w wieku ponad 1 rok.

Tryki rzeźne — osobniki płci męskiej niekastrowane, w wie­ku powyżej 1 roku życia.

Koźlęta rzeźne (skoczki) — żarłaki koźle obu płci, poniżej 1 roku życia.

Kozy rzeźne (maciorki) — osobniki płci żeńskiej powyżej 1 ro­ku życia.

Kozły (capy) osobniki płci męskiej.