[Ciekawostka] Określanie wagi według Presslera

[Maxell]

OKREŚLANIE WAGI

 

Kupno i sprzedaż zwierząt może się odbywać tylko według wagi (tak określa rozporządzenie). Zdarzyć się jednak może, że bezpośrednie ważenie z powodu braku wagi jest niemożliwe (kupno na wsi, kupno dla woj­ska itp.). Wówczas pozostaje do wyboru albo dokonać transakcji ocenia­jąc wagę „na oko"¹), albo też szukać pośredniego, lecz bardzo prawdopodo­bnego określenia wagi. Dziedziną pośredniego określania wagi zajęła się nauka stawiając do dyspozycji kilka matematycznych sposobów.

Sposób Ghieteleta polega na tym, że korpus zwierzęcia bez głowy i odnóży uważa się za walec i oblicza jego objętość:

P = Πr² h

r = połowa średnicy obwodu piersi,

h = długość ciała zwierzęcia.

(Do wyniku dodaje się 1/10 na wagę głowy i odnóży).

Poza tym istnieje jeszcze sposób Matievica, Mathieu de Dombasle'a i Presslera. Sposób Matievica wymaga przygotowania specjalnych podziałek przeliczających. Sposób Mathieu de Dombasle'a opiera się na stosunku pomiaru specjalnego obwodu piersi do wagi rzeźnej. Sposób Presslera ma największe znaczenie praktyczne i dlatego przejdziemy go szczegółowo.

 

Określenie wagi bydlęcia według Presslera

(wg rocznika: „Rolnik Polski" — Kalendarz, Warszawa 1928)

 

Pomiaru dokonuje się w następujący sposób:

1. Zwierzę, na którym ma być dokonany pomiar, ustawia się swo­bodnie i równo.
2. Długą taśmą mierniczą (5 m) mierzy się obwód klatki piersiowej (K.P.) w ten sposób, że poczynając od kłębu przeciąga się taśmę po prawej łopatce aż pomiędzy, przednie nogi, dalej — między no­gami tuż za lewą łopatką, na powrót do kłębu. Taśmą powinna być odpowiednio naciągnięta, lecz nie wpijać się w ciało i przebiegać z jednej strony zwierzęcia tuż za łopatką. Jeżeli zwierzę ma duże podgardle, należy je spomiędzy nóg tak usunąć, by taśma mogła wszędzie przylegać do ciała.   Otrzymana ilość centymetrów jest obwodem klatki piersiowej (K.P.).
3.  Następnie mierzy się obwód podłużny (O.P.), przeciągając taśmę w poprzek piersi i łopa­tek w najkrótszej linii po boku, górnej części uda,    wokoło nasady ogona, aż do zetknię­cia z przeciwległym końcem. Tak otrzyma­na ilość cm jest obwo­dem podłużnym (O.P.).

 

Po otrzymaniu wyniku tych dwóch pomiarów odszukujemy w tablicy Presslera odpowiednią objętość danej sztuki. Obwodu klatki piersiowej (K.P.) szukamy w poziomym szeregu grubo tłoczonych cyfr; liczba cienko tłoczona, stojąca na skrzyżowaniu tych kolumn, oznacza objętość danej sztuki. Aby otrzymać wagę w kg, mnoży się liczbę określającą objętość da­nej sztuki przez odpowiedni współczynnik:

dla wołów tłustych i dobrze opasionych   0,41

,,        ,,     średnio tłustych (średnio opasionych)   0,40

,,        ,,     chudych  0,30

dla buhajów tłustych  0,42

„        „       w średnim stanie  0,41

„        „       chudych  0,40

dla niezbyt wysokocielnych krów tłustych  0,41
„          ,,              „       „      „     średnich   0,40

„        „                „      „      ,,     chudych   0,30

Podany współczynnik nie uwzględnia odchyleń w związku z rasami bydła. Można go jednak oznaczyć robiąc szereg prób porównawczych z ważeniem.

Przykład praktyczny obliczania:

K.P. mierzonego wołu = 210 cm,
O.P.   „        „    = 360 cm,

objętość = 1247

Mamy do czynienia z wołem tłustym. 1247 mnożymy przez współczynnik 0,41, Wynik = 511.37 kg.

 

 

¹) Ocenianie „na oko" jest niesprawiedliwe i stwarza możliwość tendencyjnie krzywdzącej oceny. Jest prawnie zakazane.

 

Na podstawie Mięso i ważniejsze przetwory z mięsa, autor Kazimierz Wiśniowski, Książnica Atlas, Wrocław – Warszawa 1948 r., opracował Maxell