Maxell Posted January 2, 2009 Report Share #1 Posted January 2, 2009 Temat zagrożeń mikrobiologicznych naszych wyrobów jest bardzo ważny. Tak ważny, iż postanowiliśmy poświęcić mu osobny dział na forum i stronie. Posiadam wiele pozycji dotyczących omawianego zagadnienia, jednakże wybrałem książkę prof. dr hab. Stanisława J. Zaleskiego, pt.: MIKROBIOLOGIA ŻYWNOŚCI POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO. Najlepiej, ze wszystkich, opisuje zagadnienia, które my do tej pory traktowaliśmy troszkę po macoszemu, a mające niebagatelne znaczenie dla naszego zdrowia. Książka składa się z pięciu części, W trzech pierwszych omówiono wybrane działy mikrobiologii ogólnej, które w mikrobiologii żywności są działami podstawowymi, natomiast w innych kierunkach wiedzy mikrobiologicznej są traktowane marginesowo. Część czwartą poświęcono omówieniu zachowania się i losów drobnoustrojów chorobotwórczych dla człowieka w takich wewnątrz- i zewnątrzśrodowiskowych warunkach fizykochemicznych, jakie występują w żywności. W części piątej, która stanowi zasadniczą część książki, omówiono zachowanie się i losy — w układzie dynamicznym — drobnoustrojów chorobotwórczych i wywołujących zepsucia surowców i produktów spożywczych pochodzenia zwierzęcego. Książka została opracowana w oparciu o ok. 2.5 tys. cytowanych pozycji bibliograficznych. Jest ona przeznaczona dla mikrobiologów i technologów żywności, pracowników nadzoru sanitarnego oraz nadzoru nad jakością, a także studentów przede wszystkim wydziałów weterynarii i technologii żywności. Książkę wydano z dotacją Ministerstwa Kultury i Sztuki W temacie nr I zostanie zamieszczony powyższy wstęp, oraz spis treści z zaznaczonymi: - na kolor zielony – tematami, które zostaną zaprezentowane obowiązkowo, - na kolor czerwony – tematami, które wrzucę dodatkowo. Rozpocząłem opracowywanie powyższej pozycji w celu jej skrócenia, jednakże zawiera prawie w każdym zdaniu tak interesujący materiał, iż postanowiłem wybrane części po prostu skopiować. Łącznie będzie tego ok. 400-450 stron. Zapewniam jednak, że warto, a kto ma lub zna tę pozycję, na pewno to potwierdzi. Quote „Wszyscy uważają, że czegoś nie da się zrobić. Aż przychodzi taki jeden, który nie wie, że się nie da. I on właśnie to robi” A. Einstein Link to comment https://wedlinydomowe.pl/forum/topic/2129-cz%C4%99%C5%9B%C4%87-i-wprowadzenie-i-spis-tre%C5%9Bci/ Share on other sites More sharing options...
chudziak Posted January 2, 2009 Report Share #2 Posted January 2, 2009 To dobrze ,że jeszcze zostało trochę zimowych, długich wieczorów bo ostatnio tyle ciekawych artykułów Maxell wrzuciłeś ,że nie wiem kiedy to przeczytam a przeczytać należy.Dzięki Maxell :grin: Quote "...dobrze przeżyte Dziś uczyni każde Wczoraj snem szczęśliwym, I każde Jutro wizją nadziei." Kalidasa V w n.e. Link to comment https://wedlinydomowe.pl/forum/topic/2129-cz%C4%99%C5%9B%C4%87-i-wprowadzenie-i-spis-tre%C5%9Bci/#findComment-50772 Share on other sites More sharing options...
Maxell Posted January 2, 2009 Author Report Share #3 Posted January 2, 2009 Spis treści Przedmowa Część I Wybrane działy biologii ogólnej drobnoustrojów 15 Wprowadzenie 15 1. Powstawanie populacji bakteryjnej 16 2. Temperatura umożliwiająca wzrost 20 2.1. Bakterie psychrofilne ……….. 21 2.2. Bakterie mezofilne 25 2.3. Bakterie termofilne 26 2.4. Grzyby 27 3. Spory 27 3.1. Sporulacja 28 3.2. Aktywacja i kiełkowanie 30 3.3. Hamowanie kiełkowania spor bakteryjnych 32 4. Komórki metabolicznie uszkodzone 33 5. Rozpad martwej substancji organicznej w tkance zwierzęcej 34 5.1. Związki azotowe 35 5.1.1. Dekarboksylacja 35 5.1.2. Dezaminacja 37 5.1.3. Produkty zaawansowanego rozpadu gnilnego 39 5.1.4. Rozpad związków heterocyklicznych 39 5.2. Redukcja tlenku trójmetyloaminy 39 5.3. Tłuszcze 40 5.3.1. Hydroliza 41 5.3.2. Utlenianie 44 5.3.3. Działanie przeciwutleniające 45 Literatura 45 Część II Żywność jako środowisko ekologiczne dla drobnoustrojów .... 47 Wprowadzenie 47 6. Czynniki zewnątrzśrodowiskowe 49 6.1. Temperatury subminimalne 49 6.1.1. Temperatury dodatnie 50 6.1.2. Temperatury ujemne 51 6.2. Temperatury hipermaksymalne 53 6.2.1. Krzywa czasu śmierci cieplnej (TDT) 54 6.2.2. Krzywa przeżycia 64 6.2.3. Ciepłooporność spor 66 6.2.4. Ciepłooporność komórek wegetatywnych 69 6.3. Promienie jonizujące 72 6.4. Promienie nadfioletowe 75 6.5. Mikrofale 76 6.6. Hipobaria i środowisko gazowe 77 6.6.1. Hipobaria 77 6.6.2. Zmodyfikowane środowisko gazowe . . . , 79 6.7. Hiperbaria 80 6.8. Wilgotność względna powietrza 82 6.9. Dym wędzarniczy 84 7. Czynniki wewnątrzśrodowiskowe 87 7.1. Aktywność wodna 87 7.1.1. Suszenie metodami chemicznymi 90 7.1.2. Suszenie metodami fizycznymi 93 7.2. Stężenie jonów wodorowych — pH środowiska 96 7.3. Potencjał oksydoredukcyjny 97 7.4. Środki konserwujące 98 7.4.1. Kwas benzoesowy i jego sole 99 7.4.2. Estry kwasu p-hydrobenzoesowego 100 7.4.3. Kwas sorbowy 101 7.4.4. Azotan potasowy i azotyn sodowy 102 7.4.5. Bezwodnik kwasu siarkawego 103 7.4.6. Antybiotyki 104 7.5. Surowce pomocnicze 106 7.5.1. Woda 106 7.5.2. Sól kuchenna 107 7.5.3. Warzywa 108 7.5.4. Przyprawy 110 7.5.5. Białko sojowe .112 7.5.6. Kazeinian sodowy 113 7.6. Antagonizm raiędzydrobnoustrojowy 113 Literatura 116 Część III Czynniki ogólnośrodowiskowe 121 Wprowadzenie 121 8. Człowiek 122 8.1. Skóra i błony śluzowe 122 8.2. Przewód pokarmowy 124 8.3. Race 126 8.4. Włosy 128 8.5. Odzież ochronna 128 9. Pomieszczenia produkcyjne 130 10. Powietrze 132 11. Zwierzęta 135 12. Oczyszczanie i dezynfekcja 137 12.1. Oczyszczanie 137 12.2. Dezynfekcja 139 12.2.1. Dezynfekcja chemiczna 141 12.2.2. Dezynfekcja fizyczna 150 13. Opakowania 150 13.1. Sterylizacja pustych opakowań 152 Literatura 155 Część IV Drobnoustroje chorobotwórcze i wskaźnikowe w żywności .... 159 Wprowadzenie 159 14. Zatrucia pokarmowe i ich profilaktyka 160 14.1. Stan mikrobiologiczny surowców spożywczych ……. .162 14.2. Przyczyny zatruć pokarmowych 163 14.3. Kontrola sanitarna produkcji 163 14.4. Standardy mikrobiologiczne dla żywności 166 14.5. Zanieczyszczenia poprodukcyjne 167 14.6. Dochodzenia epidemiologiczne 167 15. Rodzina Enterohacteriaceae — pałeczki jelitowe 169 15.1. Pałeczki Salmonella 169 15.1.1. Podstawy systematyki 169 15.1.2. Występowanie 170 15.1.3. Wrażliwość na warunki fizyczne i chemiczne 171 15.1.4. Ciepłooporność 174 15.1.5. Chorobotwórczość 175 15.2. Enterotoksyczne Escherickia coli 177 15.2.1. Podstawy systematyki 177 i.1.2.2. Źródła i robi Escherichia coli 178 15.2.3. Chorobotwórczość enterotoksycznych Escherichia coli 179 15.3. Pałeczki Skigella 181 15.3.1.Podstawy systematyki 181 15.3.2.Występowanie 181 15.3.3. Wrażliwość na czynniki fizyczne i chemiczne 181 15.3.4. Chorobotwórczość 182 15.4. Edwardsiella tarda 183 15.4.1. Podstawy systematyki 183 15.4.2. Występowanie 183 15.4.3. Chorobotwórczość 183 15.5. Klebsiella pneumoniae 183 15.5.1. Podstawy systematyki 183 15.5.2. Występowanie 184 15.5.3. Chorobotwórczość 184 15.6. Yersinia entcrocolitica 185 15.6.1. Podstawy systematyki 185 15.6.2. Występowanie 185 15.6.3. Wrażliwość na czynniki fizyczne i chemiczne 186 15.6.4. Chorobotwórczość 187 16. Rodzina Baciliaceae 188 16.1. Rodzaj Bacillus : 188 16.1.1. Bacillus cereus 188 16.2. Rodzaj Clostridium 194 16.2.1. Clostridium, botulinum 194 16.2.2. Clostridium perfringens 210 17. Rodzina Micrococcaceae 217 17.1. Rodzaj Staphylococcus 217 17.1.1. StaphylococciiS aureus 217 18. Rodzina Yibrionaceae 233 18.1. Rodzaj Vibrio 233 18.1.1. Vibrio cholerne 233 18.1.2. Vibrio NAG 236 18.1.3. Vibrio paraiiaemolyticus 237 18.2. Rodzaj Aeromonas 243 18.2.1. Aeromonas hydrophila 243 19. Rodzina Pseudomonadaceae 244 19.1. Pseudomonas aeruginosa 244 19.1.1. Występowanie 244 19.1.2. Wrażliwość na czynniki fizyczne i chemiczne 244 19.1.3. Chorobotwórczość 245 20. Rodzina Spirillaceae 246 20.1. Rodzaj Campylobacter 246 20.1.1. Campylobacter foetus ssp. jejuni 246 21. Euikicric wskaźnikowe 248 21.1. Ogólna liczba bakterii 243 21.2. Eschcrichia coli 248 21.3. Pałeczki kolipodobne 251 21.4. Ogólna liczba pałeczek z rodziny Enterobacteriaceae 253 21.5. Paciorkowce kałowe 254 21.5.1. Paciorkowce grupy D 254 21.5.2. Enterokoki jako wskaźnik sanitarny 255 21.5.3. Ciopłooporność enterokoków 256 22. Wirusy 257 22.1. Grupa Picornavirus 258 22.1.1. Podgrupa Enterovirus 258 22.1.2. Podgrupa Rhinovirus 259 22.2. Wirusy nie objęte klasyfikacją 259 22.2.1. Wirus zapalenia wątroby człowieka 259 22.3. Występowanie wirusów 260 22.4. Wrażliwość wirusów na czynniki fizyczne i chemiczne 261 2.3. Grzyby 264 23.1. Grzyby toksynotwórcze 265 23.1.1. Aflatoksyny 2;i8 23.1.2. Ochratoksyna A 272 23.1.3. Inne mykotoksyny 274 Literatura 275 CZĘŚĆ V Szczcg6łowa mikrobiologia żywności 287 Wprowadzenie 287 24. Mięso i jego przetwory 291 24.1. Ubój i obróbka poubojowa zwierząt rzeźnych 291 24.1.1. Skup, transport i wypoczynek przedubojowy 291 24.1.2. Ubój i wstępna obróbka poubojowa 2 24.1.3. Powierzchnie zewnętrzne tuszy 238 24.1.4. Przewód pokarmowy 298 24.2. Mięso świeże 300 24.2.1. Dojrzewanie mięsa 300 24.2.2. Trwałość mięsa świeżego 301 24.2.3. Gnicie powierzchniowe mięsa 302 24.2.4. Ocena mięsa świeżego 306 24.2.5. Wątroba 307 24.2.6. Miopatie stresowe 308 24.2.7. Drobno stroje chorobotwórcze i wskaźnikowe 309 24.2.8. Antybiotyki 3.11 24.3. Utrwalanie mięsa w stanie świeżym 312 24.3.1. Pakowanie próżniowe i w zmienionej atmosferze 312 24.3.2. Inne sposoby utrwalania 319 24.4. Mięso rozdrobnione 320 24.4.1. Jakość i trwałość mięsa rozdrobnionego 320 24.4.2. Mięso rozdrobnione z dodatkiem teksturowanego białka sojowego . . 323 24.4.3. Drobnoustroje wskaźnikowe i chorobotwórcze 324 24.5. Peklowanie 327 24.5.1. Peklowanie na mokro 328 24.5.2. Działanie konserwujące peklowania 330 24.6. Wędliny 338 24.6.1. Kiełbasy i wędliny podrobowe 339 24.6.2. Drobnoustroje chorobotwórcze i wskaźnikowe 347 24.6.3. Pleśnienie 351 24.6.4. Wirusy 352 24.6.5. Aminy biogenne 353 24.7. Wędzonki 353 24.8. Wyroby uszlachetnione 354 24.9. Kulinarne produkty mięsne 358 24.9.1. Mięso gotowane 359 24.9.2. Mięso pieczone 360 24.9.3. Mięso smażone 361 24.10. Produkty o regulowanej aktywności wodnej 361 24.10.1. Żywność o pośredniej aktywności wodnej 361 24.10.2. Żywność o trwałości półkowej 363 24.11. Krew i jej pochodne 364 24.12. Osłonki 365 Literatura 366 25. Ryby i ich przetwory 373 25.1. Mikroflora żywych ryb 373 25.2. Ryby świeże 378 25.2.1. Połów ryb 379 25.2.2. Postępowanie z rybami na pokładzie 381 25.2.3. Zabezpieczanie ryb bezpośrednio po połowie 382 25.2.4. Obróbka ryb świeżych 388 25.2.5. Procesy rozpadu tkanki mięśniowej ryb świeżych 391 25.2.6. Ocena mięsa ryb 396 25.2.7. Utrwalanie ryb 398 25.3. Ryby mrożone 399 25.3.1. Rozmrażanie ryb 403 25.3.2. Mrożone surowce nierybne 404 25.4. Fermentacja i solenie ryb 404 25.4.1. Ryby fermentowane 404 25.4.2. Ryby solone 405 25.4.3. Utrwalanie ryb solonych 411 25.4.4. Solone szyjki rakowe 412 25.4.5. Drobnoustroje chorobotwórcze i wskaźnikowe 412 25.5. Marynaty rybne 413 25.5.1. Marynaty zimne --'--- 25.5.2. Marynaty smażone 417 25.5.3. Marynaty w żelatynie 418 25.5.4. Bakterie chorobotwórcze i wskaźnikowe 418 25.6. Ryby wędzone 419 25.6.1. Ryby wędzone na gorąco 419 25.6.2. Ryby wędzone na zimno 425 25.6.3. Pakowanie ryb wędzonych 426 Literatura 428 26. Drób i jego przetwory 432 26.1. Ptactwo niepatroszone 432 26.2. Przemysłowa obróbka drobiu rzeźnego 434 26.2.1. Ubój drobiu 434 26.2.2. Oparzanie i mechaniczne skubanie drobiu 434 26.2.3. Patroszenie drobiu 436 26.2.4. Mycie tuszek 437 26.2.5. Chłodzenie tuszek 438 26.2.6. Drobnoustroje chorobotwórcze i wskaźnikowe 441 26.3. Świeże tuszki drobiowe 445 26.3.1. Powierzchnia tuszek 445 26.3.2. Tkanka mięśniowa 446 26.3.3. Utrwalanie tuszek drobiowych 448 26.3.4. Mięso rozdrobnione 451 26.3.5. Mięso mechanicznie odkostnione 451 26.4. Przetwórstwo właściwe mięsa drobiowego 452 26.4.1. Mrożenie 452 26.4.2. Mięso porcjowane 455 26.4.3. Kiełbasy drobiowe 455 26.4.4. Drób gotowany 457 26.4.5. Drób smażony 459 26.4.6. Drób pieczony 460 26.4.7. Drób wędzony 461 Literatura 462 27. Jaja i ich przetwory 464 27.1. Jaja świeże 464 27.1.1. Stan mikrobiologiczny 464 27.1.2. Psucie się jaj 466 27.1.3. Utrwalanie jaj świeżych 467 27.1.4. Drobnoustroje chorobotwórcze 468 27.2. Przetwory z jaj 469 27.2.1. Mycie jaj 469 27.2.2. Masa jajowa .471 27.2.3. Proszek jajowy 476 27.2.4. Jaja gotowane na twardo 477 Literatura 478 28. Mleko i jego przetwory 479 28.1. Mleko surowe 479 28.1.1. Stan zdrowotny wymienia ,. . 479 28.1.2. Dój mleka 481 28.1.3. Jakość mleka surowego 484 28.1.4. Trwałość mleka surowego . 488 28.1.5. Drobnoustroje chorobotwórcze i wskaźnikowe 490 28.1.6. Substancje hamujące w mleku i ich wykrywanie 494 28.2. Obróbka cieplna mleka 495 28.2.1. Pasteryzacja mleka 497 28.2.2. Sterylizacja mleka metodą UHT 504 28.3. Produkty mleczarskie 510 28.3.1. Ser twarogowy 511 28.3.2. Sery dojrzewające 514 28.3.3. Sery dojrzewające powierzchniowo 520 28.3.4. Sery topione 521 28.3.5. Masło 522 28.3.6. Śmietana 523 28.3.7. Lody spożywcze 523 28.3.8. Napoje mleczne 524 28.3.9. Mleko w proszku .525 28.3.10. Mieszanki dla niemowląt 827 28.3.11. Aminy biogenne .527 28.3.12. Nitrozoaminy 528 Literatura 529 29. Mikrobiologia konserw 533 29.1. Podział konserw 534 29.1.1. Konserwy pasteryzowane 535 29.1.2. Trzy czwarte konserwy 537 29.1.3. Konserwy pełne 538 29.1.4. Konserwy tropikalne 540 29.1.5. Konserwy SSP — o trwałości półkowej 541 29.2. Czynniki wpływające na stan mikrobiologiczny konserw .... 541 29.2.1. Wyjściowa jakość surowca i higiena produkcji 542 29.2.2. Sterylizacja cieplna konserw 543 29.2.3. Szczelność opakowań 550 29.3. Opakowania elastyczne 559 29.4. Kontrola jakości konserw 560 29.4.1. Badanie bakterioskopowe konserw 560 29.4.12. Próba termostatowa 561 29.4.3. Badanie bakteriologiczne konserw 562 29.5. Zatrucia pokarmowe po spożyciu konserw 565 Literatura 587 Skorowidz rzeczowy 570 Wykaz nazw łacińskich 577 Quote „Wszyscy uważają, że czegoś nie da się zrobić. Aż przychodzi taki jeden, który nie wie, że się nie da. I on właśnie to robi” A. Einstein Link to comment https://wedlinydomowe.pl/forum/topic/2129-cz%C4%99%C5%9B%C4%87-i-wprowadzenie-i-spis-tre%C5%9Bci/#findComment-50776 Share on other sites More sharing options...
Maxell Posted January 2, 2009 Author Report Share #4 Posted January 2, 2009 Qrde :wink: wyszła cała kniga :question: :grin: Ale naprawdę warto.Nie wiem jednak jak sam dam rade to zrobić. Tu jadę z robotami zduńskimi, a tutaj taki wspaniały temat....Ech. :wink: Quote „Wszyscy uważają, że czegoś nie da się zrobić. Aż przychodzi taki jeden, który nie wie, że się nie da. I on właśnie to robi” A. Einstein Link to comment https://wedlinydomowe.pl/forum/topic/2129-cz%C4%99%C5%9B%C4%87-i-wprowadzenie-i-spis-tre%C5%9Bci/#findComment-50777 Share on other sites More sharing options...
lesniak Posted January 11, 2009 Report Share #5 Posted January 11, 2009 Temat bardzo ciekawy i czekam na kolejne częsci :lol: Quote Link to comment https://wedlinydomowe.pl/forum/topic/2129-cz%C4%99%C5%9B%C4%87-i-wprowadzenie-i-spis-tre%C5%9Bci/#findComment-51808 Share on other sites More sharing options...
SMORODINA Posted February 2, 2009 Report Share #6 Posted February 2, 2009 Witam Nowinki ze świata nauki E.coli w wołowinie Nowe badania donoszą, że dodanie koncentratu żurawiny błotnej do mielonej wołowiny pozwala na zatrzymanie rozwoju E.coli 0157:H7. Doświadczenia dostarczają nam informacji, że dodatek w żaden sposób nie wpływa na cechy organoleptyczne a pozwala zapobiec przed różnymi mikrobiologicznymi zanieczyszczeniami co ma ogromne znaczenie na przemysł i klientów. Wzrost zainteresowaniem tymi badaniami jest spowodowany koniecznością zniszczenia ogromnej ilości wołowiny po potwierdzeniu obecności E.coli. Szybkie testy diagnostyczne i naturalne inhibitory E.coliNowe techniki pozwalają na szybkie i wygodne testy potwierdzające obecność Escherichia coli w pokarmie i napojach. Według Thermal Fisher Scientific, lidera w badaniach produktów przemysłu spożywczego, nowe metody z użyciem selektywnego agaru pozwalają na szybkie wyliczenie bakterii grupy coli. Bakterie takie jak E.coli, Salmonella i inne bakterie z grupy Enterobacteriaceae należą do czynników chorobotwórczych i stanowią parametry higieny stosowane przez UE. Określenie ilości tych bakterii pozwala na określenie zanieczyszczenia. Nowa zoptymalizowana metoda pozwala na potwierdzenie obecności E.coli na kolor fioletowy w wyniku potraktowania ich indolem. Metoda ta nie wymaga większej ilości kroków w identyfikacji. Nadający barwę odczynnik znajdujący się w medium reaguje z β-glukoronidazą, świadczącą o obecności E.coli, i z β-galaktozydazą której obecność świadczy o bakteriach grupy coli w tym E.coli. Gdy płytkę potraktujemy odczynnikiem Kovack`a, możemy bardzo wyróżnić E.coli na kolor czerwony. Pozdrawiam Quote Janusz "Smorodina" skype: SMORODINA54ANKIETA GADŻETY ZAMÓWIENIA IV ZLOT Link to comment https://wedlinydomowe.pl/forum/topic/2129-cz%C4%99%C5%9B%C4%87-i-wprowadzenie-i-spis-tre%C5%9Bci/#findComment-54478 Share on other sites More sharing options...
pis67 Posted March 15, 2009 Report Share #7 Posted March 15, 2009 Mikrobiologia, którą kiedyś musiałem przejść to koszmar i do dziś pamiętam wyparzanie "ezy" i wykonywanie posiewów różnych żyjątek i ich hodowla w cieplarkach. O zgrozo! :grin: Trzeba być mikrobiologiem by to wszystko ogarnąć lub choćby tylko część. :shock:To nie jest proste jak wyrób swojej kiełbasy, oj nie jest. Quote Gorycz złej jakości pozostaje długo po tym, gdy słodycz ceny została zapomniana. Link to comment https://wedlinydomowe.pl/forum/topic/2129-cz%C4%99%C5%9B%C4%87-i-wprowadzenie-i-spis-tre%C5%9Bci/#findComment-61248 Share on other sites More sharing options...
Bagno Posted March 16, 2009 Report Share #8 Posted March 16, 2009 To nie jest proste jak wyrób swojej kiełbasy, oj nie jest. Wszystko jest proste, tylko trzeba polubić. Quote https://wedlinydomowe.pl/forum/topic/11022-kpps-czyli-klub-przyjaci%C3%B3%C5%82-pana-s/ Link to comment https://wedlinydomowe.pl/forum/topic/2129-cz%C4%99%C5%9B%C4%87-i-wprowadzenie-i-spis-tre%C5%9Bci/#findComment-61311 Share on other sites More sharing options...
pis67 Posted March 16, 2009 Report Share #9 Posted March 16, 2009 To nie jest proste jak wyrób swojej kiełbasy, oj nie jest. Wszystko jest proste, tylko trzeba polubić. Mikrobiologię miałem przez bodajże trzy semestry - nie polubiłem. Te łacińskie nazwy i tyle tego paskudztwa wszędzie, że mózg przeciętnego zjadacza słoniny nie jest w stanie tego przyswoić. :grin: Quote Gorycz złej jakości pozostaje długo po tym, gdy słodycz ceny została zapomniana. Link to comment https://wedlinydomowe.pl/forum/topic/2129-cz%C4%99%C5%9B%C4%87-i-wprowadzenie-i-spis-tre%C5%9Bci/#findComment-61336 Share on other sites More sharing options...
Recommended Posts
Join the conversation
You can post now and register later. If you have an account, sign in now to post with your account.