Skryte świniobicie

[Maxell]

Skryte świniobicie

 

Świadomość konsumentów zmienia się bardzo powoli – smak i zapach „wiejskiej kiełbasy od chłopa” odsuwają wątpliwości. Silne są także przyzwyczajenia rolników, przechodzące z pokolenia na pokolenie.
– Od lat przekonujemy gospodarzy, aby postępowali zgodnie z prawem, ale zakorzenione nawyki i nieświadomość przepisów jeszcze pokutują. Muszę jednak przyznać, że sytuacja ulega stopniowej poprawie, także w wyniku naszych spotkań z rolnikami w terenie i akcji informacyjnych. Wręczamy im przy takich okazjach formularze uboju domowego, które po wypełnieniu powinni nam dostarczyć, aby ubój cieląt, świń, owiec czy kóz na własne potrzeby był legalny. Są tego efekty – uboju niekontrolowanego mamy w powiecie coraz mniej – przekonuje Paweł Wałaszek, powiatowy lekarz weterynarii w Tarnowie. Zgodnie z przepisami, aby produkować mięso w domu na własny użytek, trzeba jedynie zgłosić służbom weterynaryjnym zamiar dokonania uboju, zlecić tę czynność „osobie uprawnionej” i zbadać mięso świń na obecność groźnych dla ludzi włośni krętych. Weterynarze przypominają, że solenie, mrożenie lub krótkotrwałe wędzenie mięsa nie zabijają tych pasożytów. Źródłem zarażenia jest więc zwykle mięso niedostatecznie długo gotowane lub wędzone; bez badania więc nie powinno być przetwarzane ani spożywane.
Prawo nie stawia jednak żadnych wymagań w przypadku domowego uboju i produkcji mięsa wyłącznie na własne potrzeby, ale już sprzedaż takiego mięsa osobom trzecim grozi wysoką grzywną. W praktyce do stosowania tej kary dochodzi bardzo rzadko, bo trudno udowodnić handel domowymi wyrobami.
Jak często dochodzi do nielegalnego, czyli niezgłoszonego uboju w gospodarstwach domowych? Na to pytanie weterynarze nie udzielą precyzyjnej odpowiedzi, bo ich kontrola nie jest w stanie ujawnić każdego przypadku. Nie są jednak bezradni, gdyż od Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa otrzymują regularnie informacje o obrocie zwierzętami. Sprzedaż czy ubój każdej sztuki bydła lub trzody chlewnej powinny być zgłoszone do ARiMR w celu ich wyrejestrowania.
W dalszej kolejności, powiatowy weterynarz otrzymuje od Agencji informację zwrotną i na jej podstawie wychwytuje podejrzane sytuacje.
Kontrolerzy zwracają uwagę, że niezgłoszony ubój może wyjść na jaw nawet długo po fakcie przy okazji raportowania stanu liczbowego zwierząt w ARiMR. Jeżeli okaże się, że zwierząt jest mniej niż powinno, a brakuje dokumentów potwierdzających ubój gospodarski, Agencja powiadamia inspekcję weterynaryjną, a ta może nałożyć na rolnika grzywnę.
Hodowca, który nie zgłosił domowego uboju, jest wzywany przez powiatowego lekarza weterynarii.
– Oczekujemy, żeby wyjaśnił niezgodności w dokumentacji, ale kary nie nakładamy automatycznie. Jeśli do złamania przepisów doszło pierwszy raz, kończy się zwykle na pouczeniu – dotyczy to zwłaszcza właścicieli niewielkich,  rozdrobnionych gospodarstw ze skromnym inwentarzem – zaznacza P. Wałaszek. Mieszkańcy Tarnowa najchętniej kupują „wiejską kiełbasę” z gospodarstw na Pogórzu (m.in. z okolic Tuchowa, Gromnika, Ciężkowic), gdzie zwyczaj domowego świniobicia przetrwał do dzisiaj. Dla wielu świeże wyroby masarskie wprost z domowej wędzarni mają swój niepowtarzalny smak i są także zdrowsze od tych…sklepowych.
– Nie ma co się czepiać małych gospodarstw, weterynarze niech się zajmują wielkimi ubojniami i masowymi produkcjami, tam mogą być przekręty. Wolę kupić sobie dobrą kiełbaskę od zaufanego gospodarza niż jakieś sklepowe byle co – wiele podobnych opinii słychać wśród wędlinożernych tarnowian.

Autor:  Marek Baran