Henio Opublikowano 26 Września 2019 Zgłoś Udostępnij #51 Opublikowano 26 Września 2019 Prawdziwy mistrz masarstwa ma dwa noże i ostrzy jeden o drugi w błyskawicznym tempie , wygładza na cholewie buta gumowego i sprawdza na przedramieniu czy goli - jak tak to jest dobry . Takiego noża nie da nikomu do użytku , no chyba że teściowej by sobie coś tam podgoliła Cytuj Odnośnik do komentarza https://wedlinydomowe.pl/forum/topic/12644-sztuka-ostrzenia-no%C5%BCy/page/3/#findComment-641635 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania...
wróbel75 Opublikowano 26 Września 2019 Zgłoś Udostępnij #52 Opublikowano 26 Września 2019 Ja tam od kilku lat używam Ganzo touch ... cośtam (pro chyba) Ja bym tego nie potrafił złożyć, a co dopiero użyć Ostatnio zakupiłem coś takiego:https://allegro.pl/oferta/ostrzalka-do-nozy-hendi-8216694787?bi_s=ads&bi_m=showitem%3Aactive&bi_c=Y2FtcGFpZ24ANDI0OTAwNDYAMTc0MDA5AA&bi_t=ape&referrer=proxy&emission_unit_id=b0495372-cee0-402d-88e6-56fd6ef3edb5Na moje potrzeby chwilowo wystarcza. Cytuj Małe złodziejaszki wieszacie, wielkim - nisko się kłaniacieM.RejPopieram: https://wedlinydomowe.pl/forum/topic/10446-konto-kpp-konto-pomocy-stronie/?p=401216 Odnośnik do komentarza https://wedlinydomowe.pl/forum/topic/12644-sztuka-ostrzenia-no%C5%BCy/page/3/#findComment-641636 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania...
Twonk Opublikowano 26 Września 2019 Zgłoś Udostępnij #53 Opublikowano 26 Września 2019 Henio, Prawdziwy Mistrz Masarstwa jest moim niedoścignionym wzorem. Niestety ja maluczki muszę się posiłkować dodatkowymi narzędziami hehe. Ale masz rację tak właśnie robi znajomy masarz - tylko że to jego praca i robi to codziennie od ponad dwudziestu lat [Dodano: 26 wrz 2019 - 20:43]Na moje potrzeby chwilowo wystarcza.No to właśnie o to chodzi, żeby wystarczało na własne potrzeby Ciekawa propozycja. Tam się gdzieś wodę do chłodzenia wlewa? Cytuj Lubię sobie wędzić 😁 Odnośnik do komentarza https://wedlinydomowe.pl/forum/topic/12644-sztuka-ostrzenia-no%C5%BCy/page/3/#findComment-641637 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania...
EAnna Opublikowano 26 Września 2019 Zgłoś Udostępnij #54 Opublikowano 26 Września 2019 (edytowane) Na moje potrzeby chwilowo wystarcza. Proszę zwrócić uwagę na słowo "chwilowo" Jeżeli nóż ma dobrze wyprowadzone ostrze to można go podostrzyć "chwilowo" na wielu urządzeniach.Jednak z czasem już nic nie pomaga, gdy stożkowy przekrój zamieni się w elipsę.Wtedy trzeba to ostrze wyprowadzić w pocie czoła.Ostrzenie noży było zawsze u mnie piętą achillesową, aż do niedawna.Zajechałam bardzo dobry nóż na dwóch dzikach i trzeba było poważnie podejść do zagadnienia .Zakup japońskich kamieni ceramicznych o gradacjach 420, 1000 i 3000 oraz cierpliwa praca przyniosły rezultaty.Zawstydziłam mojego A. (który się migał od ostrzenia), kiedy zgoliłam mu kłaki na ręce.Posiadam niektóre z prezentowanych tutaj ostrzałek, które spełniały swoją rolę ale chwilowo Raczej już do nich nie wrócę. Edytowane 26 Września 2019 przez EAnna Cytuj Pozdrawiam, EAnna Układy symbiotyczne należy starannie pielęgnować, bowiem nic nie jest wieczne. EAnna "Kto chce się rozwijać, musi wpierw nauczyć się wątpić, gdyż wątpliwość ducha prowadzi do odkrycia prawdy." Arystoteles Odnośnik do komentarza https://wedlinydomowe.pl/forum/topic/12644-sztuka-ostrzenia-no%C5%BCy/page/3/#findComment-641639 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania...
witek1965 Opublikowano 26 Września 2019 Zgłoś Udostępnij #55 Opublikowano 26 Września 2019 (edytowane) Nie wiem, jak do tej Hendi, ale do Globala 220GB https://www.centrumnozy.pl/pl/p/Global-MinoSharp%2C-ceramiczna-ostrzalka-wodna-G-220GB/702sie wlewa, i są wymienne rolki. O czymś takim myślę.Miałem https://www.centrumnozy.pl/pl/p/Taidea-ostrzalka-diamentowa-T1202DC-3606001200/1221i dopóki chodziła, to było OK, ale szybko się zużyła i rolki niewymienne. Biorę jeszcze pod uwagę tą https://www.centrumnozy.pl/pl/p/ChefsChoice-464-manualna-ostrzalka-do-nozy-Pronto-Diamond-Hone/774. Ta co proponuje Miro wygląda tez OK, ale nie znalazłem nigdzie w opisie, czy są dostępne wymienne druty, natomiast znalazłem, że ostrzy pod katem 30st. a to za duży kąt. Niektóre ostrzałki mają ustalony kąt ostrzenia, np ta https://www.centrumnozy.pl/pl/p/Dick-ostrzalka-Master-Steel-Hyper-Drill/496 więc trzeba uważać, żeby nie kupić nieodpowiedniej do swoich noży.Dużo tego. No chyba, że kątówka i ściernica listkowa o gradacji 80 Edytowane 26 Września 2019 przez witek1965 Cytuj Odnośnik do komentarza https://wedlinydomowe.pl/forum/topic/12644-sztuka-ostrzenia-no%C5%BCy/page/3/#findComment-641640 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania...
Twonk Opublikowano 26 Września 2019 Zgłoś Udostępnij #56 Opublikowano 26 Września 2019 Zakup japońskich kamieni ceramicznych o gradacjach 420, 1000 i 3000 oraz cierpliwa praca przyniosły rezultaty. Masz jakiś patent na zachowanie kąta? Przed ganzo to była moja pięta achillesowa... Cytuj Lubię sobie wędzić 😁 Odnośnik do komentarza https://wedlinydomowe.pl/forum/topic/12644-sztuka-ostrzenia-no%C5%BCy/page/3/#findComment-641644 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania...
miro Opublikowano 26 Września 2019 Zgłoś Udostępnij #57 Opublikowano 26 Września 2019 (edytowane) Ja tam nie wiem czy za duży kąt, czy za mały kąt, ale jest to ostrzałka profesjonalna, więc laik jej nie konstruował.Kiedy rozbieram połówkę świnki, ostrzałka stoi obok i co jakiś czas parę ostrzeń i nóż brzytwa.A mam ją w domu nie do końca dla siebie, tylko dla żony.Dla niej stalka, czy osełka to urządzenia nie do ogarnięcia.Od kiedy ma tą ostrzałkę, mam święty spokój.Parę razy przejedzie i nie narzeka, że ma tępy nóż.A brak marudzenia...wart jest miliony ????????????Poza tym ta ostrzałka używana jest na zakładach rozbiórki mięsa, więc jakby nie było spełnia wysoko postawione kryteria ostrzenia. Edytowane 26 Września 2019 przez miro Cytuj www.wyroby-domowe.pl Miro zaprasza na zakupy.Własne wyroby? To prostsze niż ci się wydajeBlog: Wyroby domowe wg MiroFB: Własne wyroby domowe Doładowanie forumowej świnki-skarbonki za FREE- KLIK Odnośnik do komentarza https://wedlinydomowe.pl/forum/topic/12644-sztuka-ostrzenia-no%C5%BCy/page/3/#findComment-641645 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania...
EAnna Opublikowano 26 Września 2019 Zgłoś Udostępnij #58 Opublikowano 26 Września 2019 (edytowane) Masz jakiś patent na zachowanie kąta?Ha, ha!, zakupiłam specjalny prowadnik. Należy go jednak dobrać do wielkości noża.Te większe nadają się do "noża szefa", czyli szerokiego.Do trybowników musi być mały.Po dniu ostrzenia już nie jest mi potrzebny . Kąt utrzymuję palcem................Do poważnego zajęcia się nożem skłoniło mnie pełne dezaprobaty spojrzenie naszego Głównego Technologa - kol Bagno - na tegorocznym zlocie w Napoleonowie.Litościwie nie skomentował stanu ostrza noża, tylko uważnie mu się przyjrzał. To spojrzenie wszystko mi powiedziało Edytowane 26 Września 2019 przez EAnna Cytuj Pozdrawiam, EAnna Układy symbiotyczne należy starannie pielęgnować, bowiem nic nie jest wieczne. EAnna "Kto chce się rozwijać, musi wpierw nauczyć się wątpić, gdyż wątpliwość ducha prowadzi do odkrycia prawdy." Arystoteles Odnośnik do komentarza https://wedlinydomowe.pl/forum/topic/12644-sztuka-ostrzenia-no%C5%BCy/page/3/#findComment-641647 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania...
Luka Opublikowano 26 Września 2019 Zgłoś Udostępnij #59 Opublikowano 26 Września 2019 Ja mam podobną jak wskazuje użytkownik Miro, ale innej firmy Dick Rapid Action i potwierdzam skuteczność działania i fakt, że stosuje się je w zakładach masarskich w pracy ciągłej - wymienne druty dostępne, nawet kilka rodzajów do ostrzenia, podostrzania, ect - przerabiałem odsyłanie noża na ostrzenie do dystrybutora, ostrzenie w zewnętrznym serwisie, próby z ostrzałkami producenta noża (tj. Wusthof) i nic nie pobija tego patentu. Bardzo poręczny sprzęt, ułatwiający życie. Cytuj Odnośnik do komentarza https://wedlinydomowe.pl/forum/topic/12644-sztuka-ostrzenia-no%C5%BCy/page/3/#findComment-641651 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania...
wróbel75 Opublikowano 26 Września 2019 Zgłoś Udostępnij #60 Opublikowano 26 Września 2019 (edytowane) Tam się gdzieś wodę do chłodzenia wlewa?W mojej nie ma miejsca na wodę. Po prostu stawiasz i przeciągasz. Proszę zwrócić uwagę na słowo "chwilowo" Celowo napisałem "chwilowo" ponieważ obecnie ani ze mnie masaż ani specjalista od noży.Zdarza mi się męczyć krojąc cokolwiek a i noże nie są górnych lotów.Dopiero poznaję ten świat trybowania, krojenia itd i być może dorosnę też do zmiany noża/ostrzałki. Dzisiaj bym się bał kupić nóż który może spadając obciąć mi nogę, ale kto wie co będzie za rok-dwa czy dziesięć.Lepszych noży nie kupowałem bo nawet nie wiedział bym na chwilę obecną jakie wybrać. Ps.Ale dzisiaj zainwestowałem w komplet noży do swojej kuchni z Biedry Marka Ambition. Dlaczego te? - bo akurat były, były tanie i przez jakiś czas pewnie będą ostre.A zwróciłem uwagę tylko na 3 rzeczy: stal dość gruba (nie powinny się giąć jak niektóre przy krojeniu chleba he,he), rękojeść zanitowana ( nie jak w niektórych tylko kawałek zalany i po jakimś czasie wypada) i zgrabnie leżał w ręku. Zapomniałem dodać że mam jeszcze ostrzałkę Fiskars-a (chyba kończy się kamień bo coraz gorzej ostrzyła) i stalkę która jest albo do d... albo po prostu nie potrafię jej użyć Edytowane 26 Września 2019 przez wróbel75 Cytuj Małe złodziejaszki wieszacie, wielkim - nisko się kłaniacieM.RejPopieram: https://wedlinydomowe.pl/forum/topic/10446-konto-kpp-konto-pomocy-stronie/?p=401216 Odnośnik do komentarza https://wedlinydomowe.pl/forum/topic/12644-sztuka-ostrzenia-no%C5%BCy/page/3/#findComment-641655 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania...
witek1965 Opublikowano 26 Września 2019 Zgłoś Udostępnij #61 Opublikowano 26 Września 2019 Ja tam nie wiem czy za duży kąt, czy za mały kąt, ale jest to ostrzałka profesjonalna, więc laik jej nie konstruował. Ja też nie wiem, czy za doży, czy za mały, ale uważam, że jak ktoś skonstruował pod dany kąt, to chyba miał w tym jakiś cel. Zwłaszcza, że skonstruował dwa modele W 4015 i W 4100? Twoja jak się orientuje na podstawie zdjęcia to model W 4015. Swoją drogą dobra cena, aczkolwiek nie ma zbyt dużej skali porównawczej, bo nie ma zbyt wiele ofert na rynku tych ostrzałek.. Dick Rapid Action to też kąt. 15 st. Znany producent.Co ciekawe, większość tego typu ostrzałek ma ustalony kąt ostrzenia na 15 st.A takim kątem charakteryzują się noże dalekowschodnie, za wyjątkiem ostrzonych jednostronnie na dłuto, bo te mają kąt 20-25 st. Natomiast tasaki 30do 40 st.Każdy nóż, bez względu na kąt naostrzy się metoda jaką stosuje EAnna i nie ma co do tego dwóch zdań, ale jest to pracochłonne, za to efekty są niesamowite, czy to na kamieniu, czy płytkach z posypką diamentową. Cytuj Odnośnik do komentarza https://wedlinydomowe.pl/forum/topic/12644-sztuka-ostrzenia-no%C5%BCy/page/3/#findComment-641657 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania...
Bagno Opublikowano 28 Września 2019 Zgłoś Udostępnij #62 Opublikowano 28 Września 2019 Do poważnego zajęcia się nożem skłoniło mnie pełne dezaprobaty spojrzenie naszego Głównego Technologa - kol Bagno - na tegorocznym zlocie w Napoleonowie. Litościwie nie skomentował stanu ostrza noża, tylko uważnie mu się przyjrzał. To spojrzenie wszystko mi powiedziało Nie wiedziałem, że dużo mówię - nic nie mówiąc. Cytuj https://wedlinydomowe.pl/forum/topic/11022-kpps-czyli-klub-przyjaci%C3%B3%C5%82-pana-s/ Odnośnik do komentarza https://wedlinydomowe.pl/forum/topic/12644-sztuka-ostrzenia-no%C5%BCy/page/3/#findComment-641799 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania...
EAnna Opublikowano 28 Września 2019 Zgłoś Udostępnij #63 Opublikowano 28 Września 2019 Nie wiedziałem, że dużo mówię - nic nie mówiąc. No, niewerbalna komunikacja nieraz jest skuteczniejsza niż słowa Cytuj Pozdrawiam, EAnna Układy symbiotyczne należy starannie pielęgnować, bowiem nic nie jest wieczne. EAnna "Kto chce się rozwijać, musi wpierw nauczyć się wątpić, gdyż wątpliwość ducha prowadzi do odkrycia prawdy." Arystoteles Odnośnik do komentarza https://wedlinydomowe.pl/forum/topic/12644-sztuka-ostrzenia-no%C5%BCy/page/3/#findComment-641801 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania...
DymoKrata Opublikowano 17 Czerwca 2020 Zgłoś Udostępnij #64 Opublikowano 17 Czerwca 2020 Świetny temat, ja nie jestem ani mistrzem ani super fachowcem w ostrzeniu. Zabawa zaczyna się wtedy kiedy trzeba nóż "wyprowadzić" a najlepiej długi i wżerami jak w pilniku tarniku .Koledzy śmieją się ze mnie że moje noże to się chyba lepiej świecą/lśnią niż zachwycają ostrością,ale żaden nie próbuje dotknąć ostrza po tym jak widzą że ciacham karteczki Cytuj Odnośnik do komentarza https://wedlinydomowe.pl/forum/topic/12644-sztuka-ostrzenia-no%C5%BCy/page/3/#findComment-669173 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania...
filemonek Opublikowano 18 Czerwca 2020 Zgłoś Udostępnij #65 Opublikowano 18 Czerwca 2020 Dobry nóż to przyjemna robota. [Dodano: 18 cze 2020 - 08:25]zaczynam od kabana co chodzi na spacerówkach a kończę na talerzu to tzw. dobry nóż to podstawa, a może dobrze naostrzony nóż to podstawa. PS. jak włos z przed ramienia się ucina to chyba dobry :-) Cytuj Filemonek Odnośnik do komentarza https://wedlinydomowe.pl/forum/topic/12644-sztuka-ostrzenia-no%C5%BCy/page/3/#findComment-669183 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania...
DymoKrata Opublikowano 18 Czerwca 2020 Zgłoś Udostępnij #66 Opublikowano 18 Czerwca 2020 Dobry, ale przynajmniej dla mnie niesmacznie to wygląda...No oczywiście że przecież nikt bez umycia tak przetestowanego noża używać go od razu nie będzie? Poza tym w ten sposób można sobie niechcący ściachać - (nie ma takiego słowa) pieprzyka czy inne cóś z ręki, a to może być niebezpieczne dla naszego zdrowia. Wiem, że przesadzam ale na takie właśnie "szczegóły" bardzo często zwracam uwagę. OK temat jest o czymś innym więc nie odnoście się do mojej odpowiedzi bo to tylko dygresja i może niepotrzebnie wprowadzić zamieszanie.PZDR Cytuj Odnośnik do komentarza https://wedlinydomowe.pl/forum/topic/12644-sztuka-ostrzenia-no%C5%BCy/page/3/#findComment-669195 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania...
witek1965 Opublikowano 18 Czerwca 2020 Zgłoś Udostępnij #67 Opublikowano 18 Czerwca 2020 (edytowane) może mniej szczegół na temat technik sprawdzania ostrości nożyt, w ięcej na temat technik ostrzenia, ostrzałkach idt. Bo inaczej ten co nie potrafi nigdy sie nie nauczy, a ten co potrafi to wszystko juz wie Edytowane 18 Czerwca 2020 przez witek1965 Cytuj Odnośnik do komentarza https://wedlinydomowe.pl/forum/topic/12644-sztuka-ostrzenia-no%C5%BCy/page/3/#findComment-669204 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania...
Muski Opublikowano 18 Czerwca 2020 Zgłoś Udostępnij #68 Opublikowano 18 Czerwca 2020 w ięcej na temat technik ostrzenia, ostrzałkach idt Też jestem za techniką i technologią ostrzenia Cytuj Muskie - to ryba 🙃 Odnośnik do komentarza https://wedlinydomowe.pl/forum/topic/12644-sztuka-ostrzenia-no%C5%BCy/page/3/#findComment-669206 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania...
DymoKrata Opublikowano 19 Czerwca 2020 Zgłoś Udostępnij #69 Opublikowano 19 Czerwca 2020 Czyli BHP nie ma z ostrzeniem nic wspólnego?Powodzenia.OK Nie wtrącam się. Cytuj Odnośnik do komentarza https://wedlinydomowe.pl/forum/topic/12644-sztuka-ostrzenia-no%C5%BCy/page/3/#findComment-669284 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania...
sverige2 Opublikowano 19 Czerwca 2020 Zgłoś Udostępnij #70 Opublikowano 19 Czerwca 2020 OK Nie wtrącam się. :clap: tak trzymaj !!! Cytuj Odnośnik do komentarza https://wedlinydomowe.pl/forum/topic/12644-sztuka-ostrzenia-no%C5%BCy/page/3/#findComment-669288 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania...
Muski Opublikowano 20 Czerwca 2020 Zgłoś Udostępnij #71 Opublikowano 20 Czerwca 2020 Czyli BHP nie ma z ostrzeniem nic wspólnego? Ależ ma , nie cierpię tępych noży , a Małgo twierdzi ,że przez to ma ciągle pokaleczone palce. Cytuj Muskie - to ryba 🙃 Odnośnik do komentarza https://wedlinydomowe.pl/forum/topic/12644-sztuka-ostrzenia-no%C5%BCy/page/3/#findComment-669318 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania...
DymoKrata Opublikowano 20 Czerwca 2020 Zgłoś Udostępnij #72 Opublikowano 20 Czerwca 2020 OK Nie wtrącam się. :clap: tak trzymaj !!! Widzę że przerwa w programie odcisnęła piętno na słabym organizmie. Bravo.Nóż ma być tak naostrzony żeby po powrocie w nocy zbyt późno za długo nie cierpieć... Cytuj Odnośnik do komentarza https://wedlinydomowe.pl/forum/topic/12644-sztuka-ostrzenia-no%C5%BCy/page/3/#findComment-669366 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania...
witek1965 Opublikowano 20 Czerwca 2020 Zgłoś Udostępnij #73 Opublikowano 20 Czerwca 2020 DymoKrata, naapisz cos konretnie w temacie, bo de facto nie za bardzo wiem o co Ci chodzi. Nóż ma być tak naostrzony żeby po powrocie w nocy zbyt późno za długo nie cierpieć... to zdanie ma coś wspólnego z tematem ? Czyli BHP nie ma z ostrzeniem nic wspólnego? do jakiejś konkretnej wypowiedzi się odnosisz, bo chyba nie czaję Cytuj Odnośnik do komentarza https://wedlinydomowe.pl/forum/topic/12644-sztuka-ostrzenia-no%C5%BCy/page/3/#findComment-669370 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania...
DymoKrata Opublikowano 20 Czerwca 2020 Zgłoś Udostępnij #74 Opublikowano 20 Czerwca 2020 Pisałem do kol. poprzedników. Na zaczepkę sverige2 a potem normalną odpowiedź Muski.Konkretnie w temacie już pisałem, ale zawsze się ktoś znajdzie...Nie tylko moje zdania nie mają nic wspólnego z tematem,ale do mnie trzeba coś mieć, więc tłumaczę : BHP odnosiło się do sprawdzania na włosach z przedramienia ostrości noża, a co do ostrości noża "po powrocie w nocy" do domu np. z pijaństwa z kolegami to - po prostu trzeba zrozumieć.(oczywiście tak nie robię,a moja połówka póki co nie ma powodu żeby stać w drzwiach z nożem i czekać na mnie bo się nie szlajam...) Cytuj Odnośnik do komentarza https://wedlinydomowe.pl/forum/topic/12644-sztuka-ostrzenia-no%C5%BCy/page/3/#findComment-669374 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania...
witek1965 Opublikowano 20 Czerwca 2020 Zgłoś Udostępnij #75 Opublikowano 20 Czerwca 2020 (oczywiście tak nie robię,a moja połówka póki co nie ma powodu żeby stać w drzwiach z nożem i czekać na mnie bo się nie szlajam...) dzięki za wyjasnienie, bo jeszcze bym nie zrozumiał. Sprawdzanie ostrości noża na włosach przedramienia,mnie nie przeraża pod kątem BHP, ale jest niesmaczne i niehigieniczne ( a jednak BHP ), dlaczego ? golenie sie brzytwa jest zdecydowanie bardziej niebezpieczne.Natomiast nadal chciałbym zapoznac sie z twoja technika ostrzenia noży, czy tez użytym do tego sprzetem, z czystej ciekawości, bo że masz ostre noże to juz wiem. Cytuj Odnośnik do komentarza https://wedlinydomowe.pl/forum/topic/12644-sztuka-ostrzenia-no%C5%BCy/page/3/#findComment-669375 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania...
Rekomendowane odpowiedzi
Dołącz do dyskusji
Możesz dodać zawartość już teraz a zarejestrować się później. Jeśli posiadasz już konto, zaloguj się aby dodać zawartość za jego pomocą.